Oko Moskwy

Duga (ros. Дуга), zwany też Okiem Moskwy – nieużywana obecnie instalacja radzieckiego strategicznego radaru pozahoryzontalnego (OTH) pracującego w zakresie fal krótkich, znajdująca się m.in. nieopodal Czarnobyla na Ukrainie w obwodzie kijowskim. Znana wśród krótkofalowców i profesjonalnych użytkowników fal krótkich jako Russian Woodpecker. System ten otrzymał kod NATO Steel Yard. Instalacja służyła do wykrywania nadlatujących nad terytorium ZSRR pocisków balistycznych m.in. USA z głowicami nuklearnymi, jako jeden z ważnych elementów systemu wczesnego ostrzegania przed atakiem na ZSRR. Radar typu Duga-2 oznaczony był kodem 5N77.

Historia

ZSRR rozpoczął prace nad budową radaru pozahoryzontalnego pod koniec lat 50 XX wieku. W okolicy Mikołajowa powstał pierwszy, eksperymentalny, radziecki radar pozahoryzontalny o kryptonimie Duga-1. W 1964 roku za jego pomocą wykryto start własnej rakiety z kosmodromu Bajkonur, co potwierdziło zdolności tej aparatury. W 1970 roku w jego miejscu powstała następnie udoskonalona wersja eksperymentalna o kryptonimie Duga-2. Radar został zaprojektowany w NIIDAR, a zbudowany w fabryce maszyn w Dniepropietrowsku. Jego głównym konstruktorem był Franc Kuzminskij. Duga rozpoczął pracę 7 listopada 1971. Decyzję o budowie systemu Duga w Czarnobylu podjęto w 1969 roku. Stacja rozpoczęła pracę w lipcu 1976 roku. 26 kwietnia 1986 radar został wyłączony, aby ochronić jego elektronikę przed uszkodzeniem, które mogło być wywołane podwyższonym promieniowaniem związanym z katastrofą nuklearną w Elektrowni Atomowej w Czarnobylu. Ostateczne zamknięcie obiektu nastąpiło w sierpniu 1988, gdy okazało się, że z powodu wysokiego promieniowania obiekt nie będzie działać.

30 czerwca 1982 wszedł do służby radar zlokalizowany w okolicach Komsomolska nad Amurem. 14 listopada 1989 decyzją ministra obrony został wycofany ze służby w związku z pożarem i redukcją wojsk.

W 1995 roku zakończył pracę radar w Kalinówce. W 1998 władze Ukrainy podjęły decyzję o likwidacji obiektu. Wyburzanie rozpoczęto w 1999 a 26 maja 2001 wyburzono jego ostatnie maszty.